Eyvah! Çocuğum 4 yaşında…

Merhaba

Bugünlerde kızım 4 yaşına basmak üzere. Krizi çok önceden kendini hissettirmeye başladı. Yavaş yavaş, hergün biraz daha artarak ve acıtarak. Ama korkmayın geçecek.Kolay olmayacak ama bu zamana kadar geçen her sorunlu zaman gibi bu sürede bitecek. Çocuğunuza sinirlendiğiniz için kendinizi suçlu hissetmeyin diyorum ancak kolay olmadığını da kesinlikle biliyorum. Çünkü ben de aynı durumun tam ortasındayım hatta ailecek oradayız.

Nasıl değişiklikler yaşayacak?

Uç duygular

Ilk önce çocuğunuzda ki değişiklikleri inceleyelim. Öncelikle benim gibi kızınız varsa anneye, oğlunuz varsa babaya karşı gelecek, sürekli inatlaşacak ve verdiği tepkiler genelde bir anda parlamak şeklinde olacaktır. Ancak bu sırada, dikkati dağılıp bir anda kahkahalarla gülmeye başlayabilir. Bu uç duygu durumları ile çok sık karşılaşabilirsiniz. Bu dikkati dağılma konusunu da unutmayın, bunu çözüm yolu olarak kullanacağız.

Ayrıca bu uç duyguların bir örneği de hiç beklemediğiniz bir sonucu da şu. Aslında hiç önemsemediğini düşündüğünüz birşey için dakikalarca ağlama krizine girebilir. Bu durumlarda ona ulaşamadığınızı düşünebilirsiniz. Örneğin bir böceğin neden evine gitmesi gerektiğini dakikalarca anlatmaya çalışabilirsiniz. Sakin olun.

İnatlaşma

Önemli bir durumda uyarmanıza, anlatmanıza rağmen gözünüzün içine bakarak kitabı yırtabilir, suyu dökebilir, istemediğiniz yere gidebilir. Bu durumlarda önceden uyguladığınız çözüm yolları çaresiz kalabilir. Gerilmeyin.

Sizi üzmeye çalışacak

Çocuklar 2 yaş döneminde ya da çocukluğunun herhangi bir döneminde de vurma eğilimi göstermiş ve bu dönemi atlatmış olabilir. Biz bunu uzun süre yaşadık. Yaklaşık 1 yıl sürdü. Ancak bu defa biraz daha farklı, bilerek, size kızarak vurma, tekme atma durumu olabilir. Biraz sabırlı olup sakin davranmaya özen gösterin. Bir şekilde size tepki vererek kişiliğini,duygularını göstermeye çalışıyor.

Anladığı ve kötü olduğunu bildiği kelimeleri ya da sizi üzecek sevmiyorum, sen git, gelme gibi cümleler duyabilirsiniz. Aslında sizin sevginizi duymak istiyor. Bu durumlarda daha sık sevdiğinizi tekrar edebilirsiniz ya da bağınızı arttıran beraber bir eyleminiz varsa onu yapabilirsiniz. Benim kızım kolum ya da yüzüme dokunmayı seviyor. Ben de uygun bir anında sarılıp, bana dokunmasına izin veriyorum.

Yaptığı davranışlardan sonra çok üzülebilir ve beklemediğiniz bir anda gelip size sarılabilir ve çok duygusallaşabilir. Szi kızdırmak için yere su döküp ve buna pişman olma durumu olabilir. Anlayışla karşılayıp, olay üzerine çok yorum yapmamak gerektiğini düşünüyorum. Bir süre sonra bunlar çocucğu bunaltır.

Kandırmaya çalışma

Ve artık sizi kandırmaya çalışabilir. Çünkü artık bunun farkındadır. Biraz dikkatli olup fark ettiğinizi yumuşak bir dille gösterin. Korkmayın, çoğu bireyde, bu davranış kalıcı duruma dönüşmez. Ona bunun yanlış olduğunu aslında inanmadığınızı da anlatabilirsiniz. Ancak bu konu üzerinde çok ısrar etmemelisiniz. Çünkü bu onun çok önemli olduğunu ve devam etmesi gerektiğini düşünmesine neden olabilir. Yani olumsuz pekiştireç haline gelmesine neden olabilir.

Bu dönemde çalma anlayışı yoktur. Sadece istediği eşyalarını yanına alması durumu vardır. Tabi ki iş yine size düşüyor. Böyle bir durumla karşılaşırsanız ani bir tepki vermekten kaçının unutmayın ki bu yaş grubunda artık karşı tarafın duygularını anlamaya başlayabilir ve içinde bulunduğu zor durumu anlayabilirler. Bunu çeşitli örneklerle basitçe anlatabilirsiniz.

Çözüm yolları

Bunlar tabiki direkt olarak sonuç alacağınız uygulamalar olamayabilir. Zaten herşeyi bir anda halledecek mucize bir çözüm diye birşey de yoktur. Karşınızdakinin bir birey olduğunu ilk önce kabul edip ona göre yola devam etmelisiniz.. Ama aşağıdakileri zaten uyguluyorsanız 4 yaş krizlerini de daha kolay atlatacaksınız. Bazılarımız için kolay olmasa da bugünler geçecek ve önemli olan bunu daima hatırlayıp sakin kalabilmek.

Ona sevginizi gösterin.

Nasıl yani bu kadar kolay mı? Ben onu zaten seviyorum. Elbetteki seviyorsunuz aslında çocuğunuz da bunu biliyor ve bazen sadece bunu görüp bir kez daha emin olmak istiyor. Size kızdığında, kötü sözler söylediğinde ne tepki vereceğinizi merak ediyor. Artık daha önceki yıllarına göre daha güçlü iletişim ve ilişki kurmak istiyor. Bu hareketlerle bu duyguları beslemek istiyor. O nedenle, kötü sözler söylediğinde, ona yine de yanında olduğunuzu, aile olduğuzu hatırlatın. Hatta ben bu gibi durumlarda kızıma, bazen anne, babaların, büyüklerin de sinirlendiğini, bunun normal bir duygu olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Sakinleşmesi için zaman verip, sonunda ona sarılıyorum. Zaten bu bir alışkanlık haline geldi diyebilirim. Bazen sebepsiz yere ağlamaya başladığında iletişim kuramadığım noktada onu yalnız bırrakıyorum. Kouşmak istediğinde hemen geri geleceğim, önce sarılalaım herşey hallolur diyorum.Sonra o gelip sarılıyor, bazen hiç birşey söylemeden sadece sarılıyor. Bu o kadar güzel bir duygu ki, zaten buraya kadar okuduysanız, beni gayet iyi anlıyorsunuzdur.

Dikkatini dağıtın

Herhangi birşey istedi ama yapmanız mümkün değil, bazen hayır demek sebeplerini anlatmak krizi tırmandırabilir. Bu gibi durumlarda, ona sarılarak, onun boy seviyesine inerek “Şu an mümkün değil ama onun yerine ….” yapabiliriz. Demek olayı daha kolay atlatmanızı sağlayabilir. Çünkü siz hayır dediğinizde onun hassas duygusunu harekete geçirip, krize sebep olabilirsiniz. Onun yerine dikkati daha eğlenceli ve beraber aktivite yapabileceğiniz bir etkinliğe çekerseniz, çok kısa zamanda bu olayı geçiştirmiş olacaksınız Bu arada bence beraber yapma kavramı ikna etmekte önemli çünkü bu dönemde sizinle etkinlik yapmak, yalnız eğlenmekten daha çok ilgisini çekecektir. Bu şekilde olayı geçirmek, kalıcı sinir ve inat harbine dönüştürmekten daha iyi olduğunu düşünüyorum.

Düzenli ve belirli bir yaşam düzeni

Aslında bu başlık, bu yaş grubuna özel bir durum değil. Yani çocuklar doğumundan itibaren düzen ister ve bunu sever. Yalnızca, bu dönemde, biraz düzeni sevmiyor, ilgilenmiyor isyan ediyor gibi görünebilir. Değil, kesinlile değil. Çocuklar yetişkinliğe kadar her dönemde kişilik bulmaya çalışlırlar. Ki bence bu yetişkinliğe girince biten bir durum değil, değişime açık kişiler karakterimizin, bu dönemde olduğu kadar olmasa da, her zaman değiştiğinin farkındadırlar. Ancak bu, bu yazının konusu değil. Konumuza dönersek, bana göre yeni alışkanlık bulmaya çalışan bir çocuk için en elzem olan şey, evdeki düzendir. Evde aile ile yapılan kahvaltılar, babanın belli saatlerde evde olması, annenin belli başlı tutumu bunların hepsi düzenin parçasıdır. Çocuk farklı tepkiler verir ama ne ile karşılaşacağını bilir ve bu ona güven verir. Demek istediğim katı sert kurallar koyup, çocuklara bu kuralları diretmek değil, aksine gerektiği zaman esneyebilecek bir düzen kurulması. Yani çocuk, bir sinir krizi atlattı, ağladı bağırdı beş dakika sonunda o ruh halinden eser kalmayacak ve kendi düzeninin orada olacağı bilecek. Katı kurallar o durumu sadece kötüleştirir. O nedenle ısrarla tekrar ediyorum, sakinlik, ilgi ve anlayış. Temel anahtarlar bunlar.

Bu arada, 4 yaşında kızı olan, benzer süreçlerden geçen bir öğretmen olarak tecrübelerimi, çözüm yollarımı sizlerle paylaşmak istedim. Umarım faydalı olmuştur.

Görseller freepik‘ten alınmıştır.